Home // Implementations

Νεοελληνική Γλώσσα Ενότητα: 4 “Το Σχολείο στο Χρόνο”

School: Γυμνάσιο Καλυθιών Ρόδου

Duration: 2

Στην τέταρτη ενότητα της Ν. Γλώσσας στη Β΄ Γυμνασίου το θέμα είναι η εκπαίδευση, την οποία την αναλύσαμε με τους μαθητές μέσα από τα κείμενα. Μετά την ανάλυση των κειμένων υπάρχει μία υποενότητα για την οργάνωση, τη δομή και τη συνοχή του λόγου μέσα στο σωστό επικοινωνιακό πλαίσιο ανάλογα με το κειμενικό είδος (επιστολή, άρθρο, ομιλία, δοκίμιο). Δόθηκαν, λοιπόν, στις ομάδες εργασίας τέσσερις γελοιογραφίες σχετικές με την εκπαίδευση. Στόχος τους ήταν να τις αναλύσουν και να στείλουν επιστολή άρτια δομημένη και με το σωστό επικοινωνιακό πλαίσιο στον δημιουργό των σκίτσων, τον κύριο Μ. Κουντούρη, ο οποίος μάλιστα θα τους απαντούσε για τις αναλύσεις τους. Αυτή η αίσθηση πραγματικού στόχου τους έδωσε τεράστια ενίσχυση.

Αφού αναζητήθηκε από κοινού με τους μαθητές η θεωρία της παραγωγής λόγου, κάθε ομάδα μόνη της μελετούσε τη γελοιογραφία που τους είχε δοθεί και απαριθμούσε τα στοιχεία που θα περιελάμβανε η επιστολή τους κι όλα αυτά μέσα σε κλίμα ομαδικότητας και συνεργασίας, την οποία οφείλουμε στη σημερινή εποχή να ενισχύουμε. Μετά την προεργασία και το σκελετό της έκθεσης-επιστολής είχαν ως εργασία σε προσωπικό πλέον επίπεδο τη σύνταξη επιστολής  χρησιμοποιώντας τα συμπεράσματα της ομάδας.

Τα αποτελέσματα ήταν ακόμα εντυπωσιακότερα.

Όσον αφορά το πρώτο σκίτσο η ομάδα Α΄ παρατήρησε τα εξής:

Ότι είναι πέντε βιβλία ιστορίας. Κάθε βιβλίο αντιπροσωπεύει μια ιστορική περίοδο. Το πρώτο τους περσικούς πολέμους, το δεύτερο την Τουρκοκρατία, το τρίτο την Επανάσταση του ’21, το τέταρτο τους Βαλκανικούς πολέμους, το πέμπτο για τον πόλεμο του ’40. Για τους βιβλιοστάτες είπαν ότι  είναι πολιτικοί ή καθηγητές που καταθέτουν στεφάνια όπως σε κάθε εθνική επέτειο.

Για το σκίτσο 2:

Ανάλογα με τις γνώσεις τους σχολίασαν ότι πρόκειται για πειρατές ή για σταυροφόρους κι όχι για κονκισταδόρες, που ενδεχομένως αν το έκαναν να έφταναν σε διαφορετικά σχόλια. Παρατήρησαν τον παπά, για τον οποίο έδωσαν διάφορες ερμηνείες, όπως ότι ενδεχομένως τον είχαν για βοηθό στο ταξίδι τους. Και φυσικά η βασική παρατήρηση ήταν για τον θησαυρό, που εκτός από χρυσάφι, περιείχε και γράμματα.

Για το σκίτσο 3:

Εστίασαν στην μεγάλη κατσαρόλα. Το γεγονός ότι φοράει κουστούμι ο μάγειρας, τους οδήγησε στο συμπέρασμα ότι είναι ο δάσκαλος ή ο υπουργός παιδείας. Παρατήρησαν ότι είναι μεγαλόσωμος, αφού γνωρίζει πολλά, σε αντίθεση με τα παιδιά που είναι μικρόσωμα και με πολλή ευλάβεια περιμένουν την τροφή του πνεύματος.

Τέλος, για το σκίτσο 4:

Σχολίασαν το ανοιχτό βιβλίο χωρίς γράμματα, με κενές σελίδες, το σκήπτρο, αλλά δεν πέρασε από το μυαλό τους η σκέψη ότι μπορεί να είναι ο Μωυσής.

Αξιολογώντας τη διαδικασία ανάγνωσης  των σκίτσων από τα παιδιά κατέληξα στα εξής συμπεράσματα. Πρώτο συμπέρασμα, οι μαθητές αναγνώρισαν και εντόπισαν άλλα στοιχεία από εκείνα που θα σκεφτόταν και θα εντόπιζε ένας ενήλικας (αυτό δόθηκε η ευκαιρία να επιβεβαιωθεί κι όταν η διδακτική πρόταση παρουσιάστηκε σε ενήλικο κοινό εφόσον τους είχε δοθεί το ίδιο υλικό προς μελέτη). Οι μαθητές αντιμετώπισαν τη γελοιογραφία με βάση τη δική τους πρότερη γνώση και τα δικά τους ερεθίσματα από τον κόσμο των εφήβων κι έτσι φυσικά έδωσαν άλλη διάσταση στο σκίτσο.

Δεύτερο συμπέρασμα και ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι ότι μετά από όλη αυτή τη διαδικασία, οι μαθητές αφού βρήκαν τα βασικά στοιχεία των σκίτσων μαζί με την ομάδα τους, όταν ήρθε η στιγμή να παράξουν την προσωπική εργασία, ο καθένας έδωσε τη δική του διάσταση πάνω στα σκίτσα. Κάθε μαθητής και κάθε μαθήτρια επέκτειναν την γελοιογραφία με τα ίδια στοιχεία σε διαφορετική βάση.  Για παράδειγμα:

Έκθεση για σκίτσο 4 με τον Μωυσή:

«Αξιότιμε κ. Κουντούρη,

Στη σημερινή  εποχή, η εκπαίδευση έχει εξελιχθεί σε κάτι πρωτόγνωρο για εμάς, τα παιδιά. Νέα βιβλία, καινούργιο εκπαιδευτικό σύστημα και τρόποι διαπαιδαγώγησης έχουν ενταχθεί στην καθημερινή ζωή ενός εφήβου. Έτσι, λοιπόν, την προηγούμενη βδομάδα η φιλόλογός μας, μας έδειξε ένα δικό σας σκίτσο, το οποίο μέσω αυτής της επιστολής, θα πρέπει να το περιγράψουμε και να εκφράσουμε τη γνώμη μας.

(…)Όλα σ΄αυτό το σκίτσο έχουν κάποιο ρόλο. Καταρχάς, το βιβλίο είναι μεγάλο, όπως και το εξώφυλλό του, επειδή οι γνώσεις είναι πολύτιμες, άρα  θα πρέπει να προστατεύονται, κι απέραντες, με αποτέλεσμα, να δημιουργείται η ανάγκη του ανθρώπου για αυτομόρφωση. Αναρωτήθηκα, βέβαια, γιατί οι σελίδες του έμειναν  λευκές. Ο γέροντας είναι ο δημιουργός της γνώσης. Τα μικρά του μάτια  (ή μπορούμε να πούμε πως δεν έχει καθόλου ) δηλώνουν ότι η γνώση δεν κάνει διακρίσεις ανάμεσα στο φύλο και στο χρώμα. Τα γένια του δείχνουν την ηλικία του , που φανερώνει τη σοφία και την εμπειρία του στη ζωή. Επιπλέον, αυτός βρίσκεται  στην αρχή του βιβλίου, ακόμη κι αν έχουν περάσει πολλά χρόνια της ζωής του, αφού η γνώση είναι ατελείωτη και για τον άνθρωπο μέχρι την τελευταία του πνοή. Τέλος, τ ανοιχτά του χέρια δηλώνουν εμπιστοσύνη στον εαυτό του και στις δυνάμεις του. Να είναι ένα δημιουργικό πλάσμα  στην απεραντοσύνη του σύμπαντος.

(…)

Με εκτίμηση,

Σαββίνα Μ.»

Για το σκίτσο 2 με τους κονκισταδόρες:

«Αξιότιμε κύριε Μιχάλη Κουντούρη,

(…) Οι άνθρωποι χωρίς να φταίνε γι’ αυτό, πιστεύουν ότι τα χρήματα φέρνουν την ευτυχία και όχι οι γνώσεις. Αντίθετα όμως, όπως παρατηρούμε στην καθημερινή ζωή ενός ανθρώπου, τα χρήματα να είναι η αιτία μάλλον πολλών κακών. (…) Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης προβάλλουν τις διαφημίσεις οι οποίες δείχνουν στον καταναλωτή ότι μπορεί να αγοράσει ό,τι θέλει χωρίς να σκέφτεται ότι ο πραγματικός πλούτος βρίσκεται μέσα στο κεφάλι του, ο οποίος είναι οι γνώσεις. Επίσης ακόμη ένας άλλος κακός παράγοντας είναι η οικογένεια. Διότι στις μέρες μας οι γονείς απουσιάζουν συνεχώς από το σπίτι λόγω εργασίας και δωροδοκούν τα παιδιά με διάφορα πράγματα που θέλουν να τους αγοράζουν για να μην έχουν τύψεις προς αυτά. Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά μαθαίνουν πως το χρήμα και ο πλούτος για τον άνθρωπο είναι η πραγματική τους χαρά χωρίς να μαθαίνουν ότι οι γνώσεις είναι το πιο απαραίτητο στοιχείο που πρέπει να έχει κάθε άνθρωπος για τη σωστή διαπαιδαγώγησή του.

Επιπρόσθετα, θα θέλαμε να σας επισημάνουμε ότι ακόμα ένας παράγοντας που επηρεάζει τους ανθρώπους είναι η εκπαίδευση διότι δεν δίνει ιδιαίτερη βάση στα μαθήματα που διδάσκουν για την οικονομία, που μαθαίνει στα παιδιά τη διαφορά καταναλωτισμού και υπερκαταναλωτισμού αναγκαίας ύλης και μη.

(…)

Με εκτίμηση,

Μαρία Τσ.»

(Διατηρήθηκε η αρχική μορφή του κειμένου με τα όποια συντακτικά λάθη είχαν κάνει οι μαθήτριες)

Ένα από τα θετικά στοιχεία που εντοπίστηκε σ΄όλη αυτή τη διαδικασία είναι ότι ενισχύεται η διαφορετικότητα, η ευρηματικότητα και η δημιουργικότητα όλων των μαθητών. Η συμμετοχή τους ήταν συγκινητική, γιατί σε κάθε διάλειμμα ρωτούσαν οι μαθητές «Κυρία, πότε θα μας απαντήσει ο σκιτσογράφος;». Φάνηκε να βιώνουν όλη τη διαδικασία και μάλιστα εκπληρώνοντας τον παιδαγωγικό στόχο που ήταν μια καλά δομημένη έκθεση. Αξίζει να διευκρινιστεί ότι τα παιδιά μέχρι τότε δεν γνώριζαν τι είναι επιστολή, ενώ μετά από αυτή τη διαδικασία όλοι –ακόμα κι οι πιο αδύνατοι- μαθητές είχαν επιτύχει να φτιάξουν μια επίσημη επιστολή με πρόλογο, κυρίως θέμα, επίλογο και το κατάλληλο επικοινωνιακό πλαίσιο, όπως θα απευθύνονταν σε ένα μη οικείο τους πρόσωπο. Το κίνητρο γι’ αυτούς ήταν μεγάλο όσο μικρό κι αν είχε υπολογιστεί στην αρχή.

 Εκπαιδευτικός

Σοφιάννα Παξιμαδάκη